D-Day Normandië

Port-en-Bessin

Port-en-Bessin - Brandstof haven

Port-en-Bessin, een klein vissersdorp aan de Normandische kust, speelde in 1944 een belangrijke rol tijdens de Tweede Wereldoorlog. Na de landing van de geallieerden op D-Day, op 6 juni 1944, werd het dorp hevig bevochten en uiteindelijk bevrijd door Britse en Noorse commando’s.

 De haven van Port-en-Bessin werd daarna een cruciaal aanvoerpunt voor brandstof en levensmiddelen voor de geallieerde troepen.

Vandaag de dag herinneren verschillende monumenten en gedenkplaten aan deze moedige strijd. De kerk van het dorp, gedeeltelijk verwoest tijdens de gevechten, werd later met zorg hersteld en vormt nu een stille getuige van die bewogen tijd.

Ondanks het oorlogsgeweld wist de gemeenschap van vissers hun eeuwenoude tradities voort te zetten, en nog steeds ademt Port-en-Bessin de sfeer van zowel geschiedenis als zeevaart.

Bezienswaardigheden Port-en-Bessin

1. Kerk - veel aandacht voor gezonken vissersschepen
2. Herdenkingsmonument voor de oliehaven
3. Gedenkplaat bij de Duitse bunker voor het 47e Royal Marine Commando en de Franse kruisers Georges Leygues en Montcalm.
4. De Tour Vauban, een historische wachttoren uit de 17e eeuw.
5. Het strand van Port-en-Bessin waar je mooie Sint-Jacobschelpen vindt
6. Het monument herdenkt de mannen van het 47e Royal Marine Commando
7. De vishal van Port-en-Bessin met daarachter een monument voor de verdronken vissers
8. Monument 47e Royal Marine Commando en Duitse bunker
   

1. De kerk en het vissersmonument van Port-en-Bessin

In het hart van Port-en-Bessin staat de Église Saint-André, een eenvoudige maar sfeervolle kerk die dateert uit de middeleeuwen. Tijdens de gevechten van 1944 werd de kerk zwaar beschadigd, maar later met zorg hersteld. Binnen vind je gedenkplaten die herinneren aan de vissers en soldaten uit het dorp die op zee of tijdens de oorlog hun leven verloren.

Op de pier van Port-en-Bessin staat een indrukwekkend monument ter nagedachtenis aan de vissers die op zee zijn gebleven. Het moderne bronzen beeld toont een visser die met open armen de zee trotseert, omringd door een golvende metalen vorm die de kracht en onvoorspelbaarheid van het water symboliseert. Het monument kijkt uit over de haven en herinnert aan de nauwe band tussen het dorp, de zee en de mensen die hun leven eraan gaven. Elk jaar worden hier bloemen gelegd ter ere van de verdronken zeelieden — een ontroerend moment van stilte en respect.

2. Mémorial Port pétrolier du débarquement de 1944 – Port-en-Bessin

Het monument herdenkt de aanleg van de brandstofhaven die hier in 1944 werd gebruikt na de landing in Normandië. Port-en-Bessin speelde een sleutelrol in de bevoorrading van de geallieerde troepen: via een onderzeese pijpleiding (PLUTO – Pipeline Under The Ocean) werd brandstof vanuit Engeland naar Frankrijk gepompt. Dit gedenkteken eert de soldaten en technici die deze belangrijke operatie mogelijk maakten en zo bijdroegen aan de bevrijding van Europa.

Foto 1,2 en 3 Official photographer - Public domain - Wikimedia

Foto 4,5 en 6 National archives USA - CC atribution - Wikimedia
Foto 7 Peter Trimming - CCASA 2.0 - Wikimedia 

Foto 8, 9 en 10 Morris (Sgt) No 5 Army Film & Photograhic Unit - Public domain - Wikimedia 

Foto 11 Mabw - Creative Commons Zero  - Public domain - Wikimedia

Foto 12 Gaius Cornelius - Creative Commons Attribution Share Alike 4.0 - Wikimedia 

Foto 13 Dave osm - CCASA 4.0 - Wikimedia 

Foto 14 Midgley (Sgt), No 5 army film & Photographic Unit - Public domain universal carrier

Olie naar Normandië: van Engeland naar Port-en-Bessin

Kort na D-Day werd Port-en-Bessin ingericht als het eerste “pétrolier-port” van de landingen. Voordat een grote diepzeehaven bruikbaar was, brachten tankers brandstof tot voor de kust en liep die via ship-to-shore leidingen (codenaam Tombola) naar wal en depots achter het front. De eerste leiding werd op 25 juni 1944 in Port-en-Bessin in gebruik genomen.

Om minder afhankelijk te zijn van kwetsbare tankers, bouwden de Britten tegelijk PLUTO (Pipeline Under The Ocean): onderzeese pijpleidingen rechtstreeks van Engeland naar Frankrijk. Er waren twee typen buis: HAIS-kabel (loodkern met bepantsering) en HAMEL-stalen pijp. Vooral die stalen pijp werd op enorme drijvende haspels gezet — de beroemde “Conundrums” — die men achter sleepboten aantrok en al varend afspoelde om de leiding over het Kanaal te leggen. Aan Engelse zijde stonden gecamoufleerde pompstations (o.a. Dungeness en Sandown) met hogedrukpompen tot ca. 1.500 psi, goed voor honderdduizenden gallons per dag per station.

PLUTO bestond uit twee hoofdroutes: de vroege, minder succesvolle “Bambi” (Isle of Wight–Cherbourg) en de latere “Dumbo” (Dungeness–Boulogne), die uitgroeide tot vele parallelle leidingen.

Tussen augustus 1944 en het einde van de oorlog pompte PLUTO in totaal circa  820 miljoen liter brandstof naar het vasteland — grofweg 8% van alle petroleumproducten die de landmacht uit het Verenigd Koninkrijk ontving. Port-en-Bessin bleef in de beginfase de cruciale overslag en verdelingsplaats aan de Normandische kust.

3. Duitse bunker met plaquette
De plaquette eert de mannen van het 47e Royal Marine Commando die Port-en-Bessin in juni 1944 hebben bevrijd, en de zeelieden van de Franse lichte kruisers Georges Leygues en Montcalm, die de troepen vanaf zee ondersteunden.

De tekst op de plaquette (in het Frans) luidt:

“Ter nagedachtenis aan de mannen van het 47e Royal Marine Commando en de zeelieden van de kruisers Georges Leygues en Montcalm, die Port-en-Bessin in juni 1944 bevrijdden.”

4. Tour Vauban – Port-en-Bessin

De Tour Vauban is een historische wachttoren die in de 17e eeuw werd gebouwd ter verdediging van de haven van Port-en-Bessin. Ze maakte deel uit van het kustverdedigingssysteem ontworpen door de Franse vestingbouwer Vauban, om aanvallen van piraten en vijandelijke schepen af te slaan. Vanaf de toren had men een strategisch uitzicht over zee en de omliggende kliffen. Vandaag de dag herinnert de Tour Vauban aan de maritieme geschiedenis en militaire betekenis van Port-en-Bessin.

5. Het strand van Port-en-Bessin (rechts)

Op het prachtige strand van Port-en-Bessin vind je veel Sint-Jacobsschelpen.

De Sint-jakobsschelp is het symbool van Port-en-Bessin en een van de bekendste schelpen van Normandië. De grote, waaiervormige schelp is herkenbaar aan haar ribbels en elegante vorm. Ze wordt niet alleen als zeesieraad gevonden op het strand, maar ook gevangen door de lokale vissers — vooral in de herfst en winter.

Deze schelp staat wereldwijd bekend als het embleem van pelgrims en het logo van het oliemerk Shell.

6. Mémorial du 47e Royal Marine Commando – Port-en-Bessin

Dit monument, gelegen op de pier van Port-en-Bessin, herdenkt de Britse mariniers van het 47e Royal Marine Commando die het dorp op 7 en 8 juni 1944 bevrijdden na zware gevechten.

De eenheid had als opdracht de haven in te nemen om de geallieerden te verbinden tussen de Amerikaanse en Britse landingsstranden.

Het monument kijkt uit over zee, als eerbetoon aan de moed en opoffering van deze soldaten tijdens de bevrijding van Normandië.

7. De Vishal van Port-en-Bessin (Halle à poissons)

De vishal ligt aan de haven, vlak bij de pier, en is het hart van de plaatselijke visserij. Elke ochtend, vooral vroeg, komen de vissers terug van zee en wordt de verse vangst — zoals Sint-jakobsschelpen, tong, zeebaars en krab — binnengebracht en geveild.

De hal is een belangrijk symbool van het maritieme leven in Port-en-Bessin, dat al eeuwenlang een vissersdorp is. Buiten de hal zie je vaak kleurrijke vissersboten, netten en kisten met verse vis.

Soms staat er op of bij het gebouw ook een bord of plaquette met de tekst:

“Halle à Poissons – Port-en-Bessin”

of

“Port de Pêche – Vente directe du poisson”

wat betekent: Vishaven – directe verkoop van vis.

Monument 47ᵉ Royal Marine Commando

Het 47ᵉ Royal Marine Commando was een speciale gevechtseenheid van het Britse leger, opgericht in 1943. De mariniers werden getraind voor snelle en risicovolle operaties, zoals amfibische landingen en gevechten achter vijandelijke linies.

Tijdens de landing in Normandië (D-Day, juni 1944) kreeg de eenheid de opdracht om Port-en-Bessin te veroveren — een belangrijke haven tussen de Amerikaanse stranden Omaha en de Britse stranden Gold.

Na zware gevechten op 7 en 8 juni 1944 wisten ze het dorp in te nemen. Daarmee openden ze een vitale brandstofroute voor de geallieerden. Hun inzet wordt nog steeds herdacht in Port-en-Bessin, waar monumenten en gedenkplaten aan hun moed herinneren.

Je hebt hier een geweldig uitzicht over Port-en-Bessin.

HOOFDSTUKKEN D-DAY NORMANDIË

HOOFDSTUKKEN TWEEDE WERELDOORLOG

YouTube FILMS

47 Royal Marine Commando D-Day Capture of Port-en-Bassin

In deze video nemen we een stap terug in de tijd en volgen we de moed en vastberadenheid van de mariniers van 47 Royal Marine Commando op D-Day. Hun doel: het veroveren van de strategische haven van Port‑en‑Bessin, diep achter vijandelijke linies. Zie hoe deze helden offerden en presteerden onder extreme omstandigheden — hun onverzettelijke moed is een blijvende inspiratie.

De Royal Marine Commandos in Port-en-Bessin – Toen en Nu

In juni 1944 kregen de Royal Marines van het 47e Commando de opdracht het havenstadje Port-en-Bessin aan de Normandische kust te veroveren. Deze missie, onderdeel van Operatie Aubery, moest de haven veiligstellen voor PLUTO (Pipeline Under The Ocean) — de levensbelangrijke brandstofleiding van Engeland naar Frankrijk.

In deze video maak je een tocht door het charmante vissersdorp en ontdek je sporen van de gevechten uit die dagen: historische locaties, oude foto’s van toen en nu, en de herinnering aan de moedige aanval waarmee de mariniers Port-en-Bessin bevrijdden.

PLUTO - Port-en-Bessin - Normandie - 22/06/1944 - DDay-Overlord

In dit zwart-witfilmfragment zie je hoe, kort na de landing in Normandië, de bijzondere onderzeese brandstofleiding werd aangelegd naar de kust van Port‑en‑Bessin. Op stapels worden buizen en koppelingen klaargezet, sleepboten starten met het uitrollen van de pijpleiding terwijl arbeiders langs de pier actief zijn. Het is een stil getuigenis van de logistieke kracht waarmee de geallieerden een stap maakten richting bevrijding en waarbij techniek en zeevaart elkaar ontmoetten.

History of Operation Pluto 1944 - Fueling the D-day Invasion

Geschiedenis van de geheime geallieerde operatie om onderzeese brandstofleidingen aan te leggen onder het Kanaal naar Normandië in de Tweede Wereldoorlog.

Ontdek hoe de geallieerden, kort na D-Day, de innovatieve pijpleiding-operatie (Operation PLUTO) realiseerden: stalen buizen werden over de zee uitgerold, verborgen voor de vijand, om brandstof veilig en efficiënt naar het front te transporteren. Een indrukwekkend staaltje van techniek, logistiek en vastberadenheid — een wapen dat vaak over het hoofd wordt gezien in de geschiedenis van de bevrijding.

MEMOIRE Port-en-Bessin le 10 juin 1944

In deze ontroerende video van Port‑en‑Bessin op 10 juni 1944 zie je het dorp in de cruciale dagen na de landing. De beelden tonen hoe de inwoners, de vissers en de geallieerde soldaten samen de nasleep van de strijd beleven. Het is een stil maar belangrijk moment: een herinnering aan de opoffering, de wederopbouw en de veerkracht van een gemeenschap die zware tijden doormaakte.

The 47 Royal Marine Commando takes Port en Bessin

In deze video krijg je een kijkje achter de schermen van de vredige Normandische kust — op een moment waarop de herinnering aan oorlog en verwoesting langzaam plaats maakt voor herstel en hoop. De beelden tonen hoe de dorpen, waaronder Port‑en‑Bessin, zich opnieuw vormgeven: vissers keren terug naar zee, boten varen uit, en de haven wordt levendig. Terwijl de golven klotsen tegen de kade en de zongent duidelijk maakt dat het leven doorgaat, vloeit de herinnering aan 1944 over in een nieuwe generatie rust en bedrijvigheid.

HOOFDSTUKKEN VAN HET HOOFDMENU